Buik, hart & hoofd als de drie centra van motivatie
Waarom doe jij het werk dat je doet? Op deze vraag kun je grofweg drie typen antwoorden geven: buik-antwoorden, hart-antwoorden en hoofd-antwoorden. Om je eigen beweegredenen scherp in beeld te krijgen, is het van belang te weten waardoor jij je laat leiden. Door je buik? Je hart? Of je hoofd? Of een combinatie van deze drie? Welke van deze drie bestuurders is het sterkst? En hoe verhouden ze zich tot elkaar?
In elk mens zijn drie basiskrachten aanwezig: buik, hart en hoofd. Het zijn de centra van motivatie die van oudsher in een mens worden onderscheiden, de oude Griekse filosoof Plato (427-347 v.Chr.) schreef er al over in zijn werk over ‘meesterschap’. Volgens Plato is meesterschap het vermogen in te zien wat juist handelen is en te onderscheiden wat tot welzijn en geluk leidt. Dát willen de meeste mensen maar al te graag kunnen, of in elk geval graag leren.
Om te begrijpen hoe het werkt dat sommige personen in staat zijn optimaal te functioneren in het dagelijks leven terwijl anderen daar behoorlijk wat moeite mee hebben, koppelde Plato de centra van motivatie aan drie belangrijke menselijke eigenschappen: maat, moed en verstandigheid. De eigenschap ‘maat’ gaat over het vermogen voldoende te genieten, maar ook grenzen te stellen aan je verlangens. Maat houden – of juist verliezen – verbindt Plato met de vaardigheden van de buik. Daarnaast staat ‘moed’ als het vermogen ongemak en angst te verdragen, en in plaats daarvan bezieling of verontwaardiging in te zetten. Moedig is iemand die de kracht van het hart gebruikt. De derde kwaliteit ‘verstandigheid’ betreft het vermogen onder ogen te zien wat er speelt, je niet door illusies te laten leiden en niet te blijven steken in een te beperkt beeld van de werkelijkheid. Verstandigheid is bij uitstek een eigenschap van het hoofd.
Soms laat een mens zich door de buik leiden, op een ander moment word je aangestuurd door je hart en weer een andere keer bepaalt je hoofd wat je doet. Het zijn deze drie bronnen die samen je innerlijk evenwicht bepalen. Hieronder een korte kennismaking met buik, hart en hoofd om een indruk te krijgen van hun invloed op de keuzes die je maakt.
De vitale buik
Je buik wil een aangenaam leven leiden en de eigen fysieke behoeften bevredigen: eten, drinken en seks. Als het aan je buik ligt, wil je graag aardig gevonden worden, verlang je naar leuk gezelschap en ben je uit op plezier en genot. Wanneer de buik te veel met zichzelf bezig is en zich weinig gelegen laat liggen aan het hart en het hoofd, loopt hij het risico geen maat te houden en zich te verliezen in de leuke en lekkere dingen van het leven. De buik heeft dan de neiging tot gemakzucht en oppervlakkigheid. Als je je hiervan bewust bent, weet je wat je te doen staat als je buik niet meer vitaal is: houd maat.
Het krachtige hart
In je hart bevindt zich vurigheid, opwinding en verontwaardiging. Je wilt daden stellen, je bent gericht op erkenning en je wilt iemand van betekenis zijn. Vanuit je hart komt ook de verbinding tot stand met mensen en zaken waarbij je je betrokken voelt. Als het hart onvoldoende gebruik maakt van wat de buik en het hoofd inbrengen, is het overgevoelig, kwetsbaar en bang. Te veel van het goede van het hart leidt tot te grote ontvankelijkheid, gebrek aan relativering en overzicht. Hieruit volgt wat de uitdaging is als je hart niet meer krachtig functioneert: houd moed.
Het heldere hoofd
Je hoofd is gericht op waarheid en kennis, inzicht en overzicht: je wilt zaken doorgronden en illusies overwinnen. Met het hoofd wil je controle houden, de juiste zienswijze achterhalen en vaststellen wat redelijk is. Een hoofd dat weinig oog heeft voor de buik en het hart negeert de signalen van het lichaam en verliest contact met het eigen gevoel. Zo’n hoofd handelt tegen beter weten in. Een hoofd dat in zijn eentje opereert, lijdt dan ook aan gebrek aan inlevingsvermogen, blinde voortvarendheid en kilte. Vandaar dat een overbelast hoofd wel wat hulp kan gebruiken bij het bepalen van wat verstandig is.
De drie krachten gebundeld
Een individu is in vorm wanneer de drie centra van motivatie – buik, hart en hoofd – ieder voor zich en samen in balans zijn. Een uitgebalanceerde professional kan genieten (buik), betrokkenheid ervaren (hart) en een onderzoekende houding aannemen (hoofd) in zijn dagelijkse werkende leven. Tegelijkertijd kan hij maat houden, moed opbrengen en verstandig zijn in alle drukte, onrust en onzekerheid die hem omringt. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Wees je bewust van waar je buik, je hart en je hoofd op uit zijn, hoe je ze kunt stimuleren, bijsturen of afremmen en hoe je ze zo met elkaar kunt laten samenwerken dat ze het beste in jou naar boven halen.
Wil jij met gebundelde krachten een GLASHELDER VERHAAL vertellen over je bedrijf? Kijk op: www.glashelderverhaal.nl