Wat zal ik lezen?

Gisteren was ik in boekhandel Scheltema. Etages vol boeken: veel wat me niet direct boeit en veel wat ik graag wil lezen. Ik loop tegen een boek aan over het onderwerp van mijn afstudeerscriptie. Opwindend. Alle thema’s van mijn onderzoek komen er in voor, en nog veel meer dan dat. Een dikke pil. Wanneer zal ik dat lezen? Wil ik daar mijn tijd aan besteden? Komt het op de grote stapel? Wat wil ik het liefste lezen? Hoe kan ik omgaan met de overdaad? Wil ik veel of wil ik diep? Moet ik iets met alles wat mij wordt aangeboden in de rijkdom van de boekhandel? In neem deze lastige kwestie – die steeds weer terugkeert – mee naar het Filosofisch Lab voor nadere verheldering en een antwoord op mijn vraag.

Waarom zit ik met de vraag wat ik zal lezen? Mis ik iets door alles wat ik niet ter kennisgeving of beoordeling door mijn vingers laat gaan? Hoe weet ik welke informatie ik wil? Wil ik breed of wil ik diep – ik had ’t me al eerder afgevraagd. Ik verlang naar beperking, weet dat dat goed voor me is, maar durf niet voor weinig te gaan. Minder is meer – het is een cliché. Ik denk dat ik weet wat dat betekent, maar eigenlijk begrijp ik er maar weinig van. Volgens mij is mijn grootste knelpunt dat ik de juiste weg naar beperking niet kan vinden.

Tijdens de vragenronde met de andere deelnemers in het Filosofisch Lab word ik me ervan bewust dat ik met alles wat ik doe een doel voor ogen heb. Juist daarom is deze vraag zo’n kwestie voor mij. Een betere vraag is dus: wie ben ik en welk doel past bij mij? Of nóg beter: hoe raak ik vrij van doelen? Want waarom zou elke actie die ik pleeg aan een doel moeten zijn gekoppeld? Wil ik dat wel, zo doelgericht leven? Het vervolg van het onderzoek brengt me bij de vraag of ik me horizontaal of verticaal wil ontwikkelen. Dat weet ik wel. Ik ben geen reiziger. Ik wil niet kriskras over de wereld. Ik wil in een molshoop duiken en daar graven. Misschien verander ik nog eens van molshoop en doe ik weer een graafklus, maar dat is genoeg. Daar voel ik me goed bij.

Heb ik daar een antwoord op mijn vraag? De molshoop is dat ene boek, niet die tientallen stapels op de tafel in de boekhandel. Dat ene boek vinden is dus mijn opdracht.

Hoe zoek ik dat ene boek? Door te weten wat ik wil, en waarom, en dat helder voor ogen te houden bij het zoeken naar een boek. Waarom wil ik tijd aan dit boek besteden? Dat gaat dus weer over mij en mijn doelen. Laat ik daarbij niet vergeten dat niet alleen kennisverwerving maar ook ontspanning een doel is.

Hoe zit ’t dan met die loskoppeling van doelen? Als ik niets om handen heb, en nergens zin in heb, ga ik dan lezen om het lezen? Lezen zonder doel. Ik denk aan het lezen van een tijdschrift in de sauna – dat soort lezen. Heerlijk, in die setting, voor een uurtje. Maar anders zie ik mezelf dat niet snel doen. Dan gebruik ik die tijd liever om een vriend te bellen of ergens taart te gaan eten of mijn werkkamer op te ruimen. Zo heeft ieder zijn ontspannende doelloze bezigheden. Voor mij is dat kennelijk niet een boek lezen. Dat weet ik dan. Dat geeft een zekere rust de volgende keer dat ik een boekenwarenhuis binnenstap. De vraag hoe ik mezelf bevrijd van die voortdurende doelgerichtheid blijft in andere contexten bestaan. Iets voor een volgend onderzoek, in een volgend Lab. Ik kan nu in elk geval weer lekker lezen.

Het Filosofisch Lab is dé werkplaats voor vraag en antwoord. In het Filosofisch Lab werk je aan vraagverheldering omdat dat de meest effectieve weg is naar probleemoplossing. Verheldering van je denken leidt direct tot focus in je handelen. Elke deelnemer brengt een eigen vraag in en doorloopt volgens beproefde methode een opeenvolging van denk- en schrijfopdrachten.

Tachtig procent van de deelnemers beleeft binnen één sessie een doorbraak van niveau. Filosofisch Lab is géén groepsgesprek. Het Filosofisch Lab leent zich voor kleine groepen (3-7 pers.), middelgrote groepen (8-30 pers.) en grote groepen (vanaf 30 pers.), de werkwijze wordt aangepast aan de groepsgrootte.

www.glashelderverhaal.nl