Je hóeft niet te weten wat je wilt

‘Ik weet het niet.’ ‘Ik kan niet kiezen.’ ‘Er is zoveel.’ ‘Ik kan zoveel.’ ‘Ik heb zoveel gedaan.’ ‘Ik wil zoveel.’ ‘Ik weet het niet meer…’

Sommige mensen duizelt het. Ik ontmoet ze regelmatig: getalenteerd, veelzijdig, ervaren, hoogopgeleid, verbaal vaardig. Mijn oma zou zeggen: ‘alles wat hun hartje begeert’. Maar bezig te verdrinken in eigen rijkdom.

Het valt ook niet mee op koers te blijven temidden van afleiding en verleidingen. ‘Weet wat je wilt!’ Dat is dan vaak de aansporing die mensen naar hun hoofd geslingerd krijgen. Een aansporing die meestal helemaal niet behulpzaam is, als je immers niet weet wat je wilt dan weet je niet wat je wilt.

Dit is dus vaak al het punt waarop de boel stagneert: ik weet niet wat ik wil, dus ik kan niet verder. Ik kan niet verder denken, ik weet niet wat ik moet doen, ik voel zelfs niet meer waar mijn voorkeur naar uitgaat. Het punt van een oprecht – en vaak ook wanhopig – ‘ik weet het niet’.

Weten wat je wilt impliceert keuzes maken, en dát is nu juist de lastigheid. Stel je eens voor dat je géén keuzes hoefde te maken om te weten wat je wilt? Is dat denkbaar? Hoe zou je dagelijks leven er dan uitzien?

Niet denken, maar doen. Ook zo’n bekende aansporing. Maar in deze context met een specifieke betekenis: de keuzes die je te maken hebt in je werk – om tot je recht te komen, om te focussen, om te floreren – dienen zich aan terwijl je bezig bent. Erover nadenken heeft vaak niet zoveel zin. Nu zul je mij niet snel horen beweren dat denken geen zin heeft. Dit wil ik dan ook wel even nuanceren.

Constructief denken (al doende denken) vindt plaats terwijl je bezig bent, bijvoorbeeld met het schrijven en herschrijven van je elevator pitch. Dit ‘al doende denken’ zorgt ervoor dat je met beide benen op de grond blijft, dat je jezelf dwingt om elke gedachte en elk gevoel onmiddellijk te vertalen naar een concrete vorm. Dat betekent ook dat je voor ‘al doende denken’ een structuur nodig hebt waarbinnen je kunt denken, bijvoorbeeld het format van je elevator pitch. Op deze manier stel je jezelf in staat op een zeker moment de vorm te herkennen die uitdrukt wat jij wilt weten. Ben ik nog te volgen?

Ikzelf doe bijvoorbeeld werk waarvan ik niet had kunnen weten dat ik het zou doen vóórdat ik het deed. Erover nadenken zou mij dus niet geholpen hebben. Wat ik wél wist op het moment dat verschillende aspecten al doende bij elkaar kwamen: dít is wat ik wil. Omdat ik herkende wat ik wil. Met andere woorden: wat je wilt, kun je niet weten. Wat je wilt, zul je ontmoeten, en zodra je het ontmoet, herken je het.

Het ‘weten wat je wilt’ vindt dus achteraf plaats, niet vooraf. Makkelijk praten voor diegene die zegt dat hij weet wat hij wil. Daarom is de aansporing ‘Weet wat je wilt’ een zinloos advies aan een professional die zoekende is naar de kern van zijn werk.

Je hóeft dus niet te weten wat je wilt. Zorg dat je bezig bent, dat je in beweging blijft. Werk, en ervaar. Maak gerust meer dan twintig versies van je elevator pitch. Praat erover met anderen. Grote kans dat je onderweg tegenkomt wat je wilt weten.

Laat je me horen hoe het bij jou is gegaan?

De afgelopen weken schreef ik over de 5 valkuilen bij het schrijven van een elevator pitch. Dit was het vijfde en laatste artikel in deze reeks. ​

1. Deze blog ging over de valkuil van de aanname dat je eerst moet weten wat je wilt
2. De vorige blog ging over de valkuil van te abstract of te algemeen blijven in wat je zegt
3. De blog daarvóór betrof de valkuil van te veel bezig zijn met wat jij denkt dat anderen willen horen
4. Die daarvoor ging over de valkuil van brave leerlingen die kwijtraken waar het hen om te doen is
5. Daarvóór schreef ik over de valkuil van je onvoldoende inleven in je doelgroep

Doe er je voordeel mee!

Wil je reageren op dit artikel? Dat kan hieronder. Welkom!