Je hoeft misschien wel helemaal niet te kiezen…
Dé uitkomst voor alle veelzijdige, getalenteerde professionals onder ons: je hóeft misschien wel helemaal niet te kiezen! Niche kiezen, doelgroep kiezen, specialisme kiezen. Ieder die wil professionaliseren, wordt met zijn neus op hetzelfde gedrukt: focus, focus, focus.
De (vermeende) urgentie om te focussen is de oorzaak van veel kiespijn, keuzestress, kortom: geworstel. Richt ik me uitsluitend op overheidsorganen, of ook op bedrijfsleven? Wil ik met name leidinggevenden bedienen, of ook medewerkers? Werk ik alleen aan stresspreventie, of ook aan andere werkgerelateerde klachten? Op grond waarvan maak ik mijn keuze? Het laatste nieuws is: het is niet nodig te kiezen.
“Kies niet, maar verenig beide opties”, schrijft Ben Tiggelaar in zijn column in NRC Weekend. We zouden minder moeten worstelen en meer moeten spelen met de verschillende opties. Wat ons te doen staat is leren ‘integratief’ te denken. Hiermee verwijst Tiggelaar naar onderzoek van Roger Martin, decaan van de Rotman School of Management in Toronto.
‘Integratief denken’ is de vaardigheid om twee tegengestelde ideeën tegelijk te overdenken, zonder onrustig te worden en er halsoverkop een te willen kiezen. Martin deed jarenlang onderzoek naar denkgewoonten van leiders en stelde dat dit een belangrijke capaciteit is. Het doel is tot een synthese te komen die beide opties overstijgt.
Volgens Martin kan iedereen – met een beetje oefening – leren om integratief te denken. Hij geeft 4 aanwijzingen:
- Kijk niet alleen naar voor de hand liggende elementen, maar zoek naar onverwacht relevante factoren.
- Realiseer je dat de verbanden tussen deze elementen meestal niet simpel en lineair zijn (a leidt tot b), maar dat er sprake is van complexe samenhang.
- Hak problemen niet in stukjes die je apart behandelt, maar zie het geheel en begrijp de samenhang tussen de onderdelen.
- Neem geen genoegen met de beschikbare opties, maar ontwikkel een nieuw alternatief.
Ik herhaal: het doel van integratief denken is tot een synthese te komen die beide opties overstijgt. Ik geloof in dat doel. Ik geloof in de kracht van synthese. Niet als intelligente kunstgreep om niet te hoeven kiezen. Maar als bundeling van het beste uit verschillende werelden. Dat kan. Maar het is wel moeilijk. Synthese tot stand brengen vraagt moed: voor afstand, reflectie, overstijging, loslaten. Ikzelf ben erdoorheen gegaan. En ik zie regelmatig dit integratieve denken gebeuren bij de trainers, coaches en adviseurs die ik begeleid bij het verwoorden van een glashelder verhaal over zichzelf en hun dienst.
Het is de moeite waard integratief te denken. De opbrengst van synthese is groots. Alsof je 10 kilo lichter bent. Alle puzzelstukjes vallen in elkaar. En het gekke is: iedereen begrijpt je beter. Klanten komen opeens vanzelf naar je toe. Dit is dus wat hedendaagse trainers, coaches en adviseurs te doen staat: doe een stap naar achteren, kijk naar jezelf, kijk naar wat je tot nu toe hebt gedaan en VERBIND dat wat er al is tot een (zeer vertrouwd!) nieuw geheel. Wat je dan krijgt, is om jaloers op te zijn.
Wil je dat iemand meekijkt en meedenkt bij het tot stand brengen van synthese in jouw glasheldere verhaal over jezelf en je dienst?
