Wat is ons ambacht?

“Wat máák jij nou eigenlijk?” Als een bom sloeg de vraag bij haar in. Petra (45, organisatieadviseur) had geen idee wat ze daarop kon zeggen en grinnikte maar wat.

Zij – altijd bezig met het begeleiden van processen. Voor de groep, rond de tafel, aan de telefoon in contact met mensen. Een volle agenda. Onderweg. Altijd bezig. Gesprekken. Bewustwording. Groei. Essentiële bijdragen aan organisatieverandering, teamvorming, persoonlijke ontwikkeling van medewerkers – noem maar op.

Wat máákt ze nou eigenlijk?

Petra kan niet uitstaan dat ze geen antwoord heeft op deze vraag. In een split second ziet ze zichzelf in haar droombeeld – een droombeeld waar haar leven steeds minder op lijkt. Ze ziet zichzelf zitten in een werkplaats in een klein winkelpandje in de binnenstad, de voordeur aan de straat staat open. In de etalage liggen sieraden uitgestald. Achter in de winkel is haar atelier: de hele dag maakt ze mooie dingen. Ze is een edelsmid, ze ontwerpt sieraden op bestelling en heeft ruimte voor eigen werk. Af en toe wandelt er iemand binnen, leuke ontmoetingen. Ze is gelukkig – en ze weet wat ze maakt. Dat is haar droom.

Het verlangen naar een ambacht. Asjemenou, wat verlangt zij naar een ambacht. Dat is het precies: de bom sloeg in, midden in haar verwaarloosde verlangen naar een ambacht.

Wat is haar ambacht?

Procesbegeleiders, coaches, consultants, beleidsmakers, kenniswerkers: wat is ons ambacht? Ambachtelijkheid: een specifieke vaardigheid, een afgebakend terrein, weten waar je van bent, je vak verstaan, concrete resultaten boeken, waarde om in de wereld te zetten, persoonlijk handwerk, ingebed in ruime ervaringskennis, een vak om trots op te zijn. Dat is aantrekkelijk – ik geloof erin.

Waarom staan zoveel procesbegeleiders met hun mond vol tanden als zij gevraagd worden naar de kern van hun werk en de concrete resultaten daarvan? Hoezo borrelt er bij velen een onvervuld verlangen naar het werk van de edelsmid, de meubelmaker, de banketbakker, de huisschilder, de timmerman? Of – iets minder handwerk misschien, maar eveneens aangenaam concreet: de leerkracht, de verpleegkundige, de politieagent? Waarom moet Petra altijd uitleggen wat ze doet en waarom hoeft een meubelmaker dat niet?

Procesbegeleiding is óók een ambacht – ik weet het zeker. De kenmerken van een traditioneel ambacht gelden net zo zeer voor een procesbegeleider die zijn vak verstaat. Alleen het beeld ontbreekt: er is geen hamer, er is geen werkplaats, er ligt geen ring in de etalage als blinkend resultaat. Bovendien ontbreekt vaak het verhaal: de samenvatting is te lang (of te kort), de taal is te algemeen, de essentie te vaag, de vaardigheden ondoorzichtig, de resultaten te abstract.

Een coach of consultant die op zoek is naar zijn ambacht is eigenlijk op zoek naar zijn verhaal, en naar een beeld bij dat verhaal. Daarvoor hoef je je niet om te scholen, je hoeft alleen je verhaal te expliciteren. Zoom in op wat je doet.

Máák van je vak een ambacht door wat je doet concreet en persoonlijk te maken.

Een verhaal én een beeld bij dat verhaal – dat is wat je nodig hebt.

Hieronder drie tips voor coaches en consultants die hun procesbegeleiding als ambacht willen ervaren en ook op die manier willen presenteren:

1.    Stem je verhaal af op je doelgroep
2.    Maak je verhaal concreet
3.    Geef je verhaal jouw eigen toon en stijl

Een verhaal dat aan deze drie kenmerken voldoet, roept vanzelf beelden op bij je luisteraar. Je slaat twee vliegen in één klap.

Als je mij ruim tien jaar geleden naar mijn werk had gevraagd, had je vast en zeker een enthousiast verhaal gekregen. Maar verder… Ik sprak vooral over wat ík er interessant aan vond, en dacht niet aan mijn doelgroep. Ik gebruikte allerlei vaktaal, en realiseerde me niet dat anderen niet bezig waren met de concepten die mij zo boeiden. Ik praatte vooral mijn collega’s na, en vergat wat mijn persoonlijke toevoeging was in de klussen die ik deed. Sinds ik mijn persoonlijke stempel heb kunnen drukken op wat ik in feite al vele jaren deed, kan ik mijn doelgroep zonder aarzeling concreet en resultaatgericht vertellen waar ik voor sta.

Mijn werk is mijn ambacht geworden. Dat was het waarschijnlijk al, maar nu ervaar ik het ook en kan ik het als zodanig over het voetlicht brengen.

Voor 2019 wens ik je een ambachtelijk gevoel in je werk. Je werk is het waard als ambacht te worden gezien – want dat is het. Aan jou om het verhaal te vertellen dat de juiste beelden oproept. Stem af op je doelgroep. Wees concreet. Geef je persoonlijke kleur eraan.

Twijfel niet of je wel een verhaal hebt – dat heb je. Je hoeft het alleen te verwoorden.

Krijg je jouw toegevoegde waarde niet verwoord? Verricht jij vakwerk, maar krijg je het niet in concrete termen over het voetlicht? Wordt jouw inzicht en ervaring onvoldoende gezien? Een keer samen sparren daarover? Je kunt je HIER aanmelden voor een telefonische Verhelderingssessie. Zo’n sessie is gratis en vrijblijvend en duurt ongeveer 30 minuten. Ook deze maand geef ik er weer een paar weg.

www.glashelderverhaal.nl