Praat in baten, als je durft

 in Ondernemerschap, Professioneel profiel, Professionele identiteit

Laatst op een feestje zei ik iets wat mijn gesprekspartner Wilma – een ervaren coach – in het verkeerde keelgat schoot. Ik stelde dat het goed zou zijn als meer coaches in alle openheid de concrete resultaten van hun dienst zouden benoemen. Dat is goed voor de potentiële cliënt én voor de coach zelf, zei ik. Dat had ik niet zo stellig mogen beweren.

“Jij wilt coaching verkopen alsof het een lekker broodje is. De resultaten van coaching benoemen, bijt met het vak zelf. Je kunt namelijk geen resultaten voorspellen. Ik ben geen broodjesbakker.” Dat was de repliek van Wilma. Ik viel even stil. Zal ik hierop ingaan of zal ik mijn mond houden?

Sommige procesbegeleiders wíllen geen resultaten benoemen. Het was niet de eerste keer dat ik iemand tegenkwam die er zo over dacht als Wilma. Het lijkt alsof processen en resultaten elkaar soms bijten. De gang van een coachingsproces is individueel en grillig en daardoor is het resultaat onvoorspelbaar, dat lijkt de redenering. Er lijkt ook nog iets in door te klinken als: procesbegeleiding is integer, op maat en vol aandacht, resultaten zijn plat en commercieel.

Natuurlijk: iedereen is anders, elk mens heeft zijn eigen ontwikkelingsproces, problemen zijn vaak niet wat ze lijken en wendingen komen regelmatig uit onverwachte hoek. Dat is de dagelijkse praktijk van de coach, en deze dient gerespecteerd te worden. Maar betekent dit werkelijk dat er NIETS te zeggen is over wat coaching een cliënt kan opleveren? Ik geloof dat niet.

“Er zit een spanning tussen de waarde van coaching en de resultaatgerichtheid van de huidige maatschappij. Coaching is niet te vangen in een standaard acquisitiepraatje. Dat coaches geen marketing doen rond hun coaching is geen onkunde, het is een onmogelijkheid”, zo vervolgde Wilma. We waren op een gevoelig punt aangekomen. Ik begreep wat ze bedoelde, maar dacht er anders over en zocht naar een juiste invalshoek.

Een paar voorbeelden wellicht. Het schept helderheid voor beide partijen als een coach benoemt wat de coaching de cliënt kan opleveren. In concrete, dagelijkse taal. Een resultaat roept beelden op van een gewenste situatie (‘een juiste balans tussen werk en privé’). Praten in baten roept verlangen op (‘minder werkdruk’). Praten in baten brengt een wens tot leven (‘tijd voor ontspannende activiteiten’). Praten in baten vertelt je of je goed zit.

Communicatie over resultaten zorgt voor een goede match tussen klant en dienstverlener. Een potentiële cliënt heeft een probleem. Hij vraagt zich af of jij de juiste persoon bent die hem daarbij kan helpen. En áls hij voor coaching kiest, dan vraagt hij zich af wat hem dat kan brengen. Praten in baten geeft antwoord op dit soort vragen. Legitieme vragen, naar mijn idee. Vragen die iedereen die worstelt zal herkennen. Antwoord geven op deze vragen doet niets af aan de complexiteit van persoonlijke ontwikkeling noch aan de toewijding van de dienstverlener.

“We leven in een markteconomie en we denken in resultaten…”, Wilma viel in herhaling en was dus niet overtuigd. Uiteraard denken we in resultaten. Als een activiteit niets oplevert, hebben we heus wel wat beters te doen met onze tijd, onze energie, ons geld.

Mijn voorstel: laten we niet de complexiteit van een coachingsproces naar voren schuiven om de gewenste resultaten ervan te verhullen. Dat is helemaal niet nodig. Een mens vraagt niet om coaching als het hem om het even is of hij daar iets mee bereikt. Natuurlijk wil hij ergens uitkomen. Complexe processen, heldere resultaten. Dat gaat prima samen. Ik zie geen bezwaar.

Ben je coach? Hoe denk jij hierover?
Je reactie op dit artikel is van harte welkom hieronder!

Voor meer info: www.glashelderverhaal.nl

Aanbevolen Berichten
  • Charles Engelen

    Hoi Kiki, om maar met mijn conclusie te beginnen: ik ben het met je eens dat resultaten benoemd kunnen worden. En ook moeten worden. Dat kan altijd, is mijn ervaring en ook overtuiging. Zowel in coaching op individueel niveau, als ook met (management-)teams. De meeste van mijn opdrachtgevers vragen dat ook, en ik vind dat plezierig omdat het ons een toetssteen geeft voor evaluatie, tussentijds en achteraf.
    Als je er kritisch naar kijkt, zijn doelen of resultaten wel eens middelen om tot volgende stappen te komen (‘inzicht in …’ ‘Vaardigheid tot …’ En ook ‘durven te ..’ Of ‘afspraken over …’ ). Dan kun je je weer afvragen waar inzicht, vaardigheid, leg of afspraken toe gaan leiden, en soms weet je dat pas later. Maar dan nog.

    • Kiki Verbeek

      Dag Charles, dank voor je reactie. Resultaten doen zich inderdaad op verschillende niveaus voor: A leidt tot B, B leidt tot C, C leidt tot D etc. Afhankelijk van het doel van de coaching en de ervaring van de coach kun je ervoor kiezen op welk niveau je als coach resultaten wilt benoemen. Daar bevindt zich de vrijheid van de coach onder de druk van resultaatgerichtheid. In een ontwikkelingsproces zijn er in een volgende fase bijna altijd nieuwe resultaten te benoemen. Voor mij is dat de kracht en de rijkdom van het praten in baten.

  • Mieke Voogd

    Dag Kiki, interessant wat je hier aansnijdt. Als coach/ondernemer herken ik beide kanten. Duidelijk zijn over baten van een coachtraject is essentieel. Zelf laat ik de coachee en de opdrachtgever altijd verwoorden waaraan ze willen merken dat de coaching een goede investering is. Daar komen hele concrete dingen uit, zoals ‘ontspannen blijven reageren in stressvolle situaties’ of ‘inzichtelijke planning hanteren en nakomen’ of ‘meer inhoudelijke inbreng in het team’. Het realiseren van dit soort resultaten is echter een kwestie van samenwerken is tussen coachee, coach en opdrachtgever. Ieder heeft daarin zijn of haar eigen aandeel. Tussen de regels door lees ik dat Wilma wil zeggen dat coaching méér is dan resultaten halen op een deelgebied. Het gaat bij coaching om de hele mens. In de meest effectieve coachprocessen leren coachee (én coach) meer – ze worden wijzer over hoe je als hele mens een zinvolle bijdrage kan leveren in de complexe processen waarin je betrokken bent. Iemand zei onlangs na een coachtraject: ‘het komt erop neer dat ik meer van mezelf hou en dat ik daarom veel meer te bieden heb aan mijn leerlingen’. Groeien in liefde – hoe waardevol is dat in onze succesgerichte maatschappij? Hartelijke groet aan allen en ik lees graag meer reacties!

    • Kiki Verbeek

      Dag Mieke, hartelijk dank voor je uitvoerige reactie! Het is goed mogelijk dat Wilma wil zeggen dat coaching méér is dan resultaten halen op een deelgebied. Bij het benoemen van resultaten is het dan ook zinvol resultaten te verzamelen op meerdere gebieden van het leven. Ben je als coach bijvoorbeeld geneigd je te beperken tot het benoemen van praktische resultaten, ga dan ook eens na welke resultaten er te benoemen zijn als het gaat om sociaal-emotionele impact (en andersom). Jij noemt daar een prachtig voorbeeld van, benoemd door de coachee zelf. Groeien in liefde – om andere redenen is dat nu weer niet gelijk een formulering die de coach zelf in de mond kan nemen bij het benoemen van de resultaten van zijn dienst, maar daar is eenvoudig een alternatief voor te bedenken (ik noem maar wat: ‘professioneel zelfbewustzijn’, ‘innerlijke rust in de vaart van de dag’ of gewoon ‘open en warme communicatie met leerlingen’. Dit soort feedback van coachees is daarom goud waard.

  • Jan Miltenburg

    Kiki. Coaches die het echte verschil maken begeleiden hun client op de weg naar de voor hun beste oplossing. Ik praat vaak over ‘het punt op de horizon’ of anders het ‘doel wat je op X datum bereikt hebt’. Dat is inderdaad stellig maar… dat heeft mijn client ook nodig anders gaat hij/zij niet met mij in zee.
    Het grote voordeel van het erg concreet kunnen zijn is dat je client binnen no-time de lach weer op het gezicht heeft en op korte termijn (meestal 2 tot 3 maanden) afscheid zal nemen van de coach.
    Nog een groot voordeel is dat deze client mij doorgeeft en mij, ook al is het jaren later, weer opzoekt als het sprake is van een behoefte.

    Gelukkig heeft iedereen het recht op zijn/haar eigen inzicht. Ik deel jouw inzicht.

    • Kiki Verbeek

      Dag Jan, dank voor je reactie, goed jouw mening te horen. Mijn ervaring is inderdaad: concreetheid is het geheim van de smid, ook als het gaat om het benoemen van resultaten. Mensen worden er blij van én het versterkt de samenwerking tussen coachee en coach, en absoluut ook de verbinding.

  • mine van wychen

    Het standpunt en visie van Wilma zijn te begrijpen. Net als het praten in baten en resultaten dat is. Natuurlijk is het hartstikke relevant: wat kost het aan tijd en geld en wat levert het me op.

    De crux zit ‘m volgens mij in dat je als coach niet verantwoordelijk bent voor het gedrag, handelen, inzet en commitment van je klant. Hoe je als coach dan resultaat kan beloven is voor mij soms ook een lastige.

    Nog niet zo gek lang geleden had ik een traject met een meneer die zeer gemotiveerd was zijn doelen te bereiken. Resultaten die in mijn ogen goed binnen de mogelijkheden lagen. Maar na de derde bijeenkomst kon ik vaststellen dat hij amper 15% van zijn voornemens realiseerde. Met natuurlijk zeer plausibele rechtvaardigingen. Als in: de ene smoes na de andere.

    Na enig graafwerk blijkt dat hij een zak met geld van zijn werkgever heeft gekregen voor coaching. En hij het zonde vindt als dat geld niet wordt opgemaakt. Zijn motivatie om ‘met zichzelf aan het werk te gaan’ had daar dus mee te maken. Ik vermoed een verstoorde relatie met zijn baas. Dat blijkt ook zo te zijn. Maar mijn klant is absoluut niet bereid om dat bij de kop te pakken. Al helemaal niet of hij mogelijk met zijn gedrag deel heeft aan het conflict. tja … niet bereid. Dat heeft mij ertoe bewogen deze coaching te stoppen. Want aan niet bereid zijn wil ik niet meewerken. Mijn klant begreep het niet. Er was nog zoveel budget, dat konden we toch gewoon opmaken? Ik ben niet van pappen en nathouden.

    Coaching is mensenwerk, mensen zijn soms grillig en onoprecht. Je zou zeggen: genoeg reden voor coaching. Maar als de bereidheid ontbreekt? Houdt het voor mij op. Ik ben wel iemand van resultaten. Wat is het doel? Wat is er voor nodig het doel te bereiken? Ben je bereid die inspanning te leveren? Wanneer denken we daar te zijn? Zijn hele reëel vragen die je aan jezelf en aan je klant mag vragen lijkt me.

    Mine van Wychen

    • Kiki Verbeek

      Dag Mine, dank voor je reactie, interessante kwestie snijd je aan. Als coach ben je niet verantwoordelijk voor het gedrag en de inzet van je klant. Evengoed denk ik dat je resultaten kunt beloven. Jouw interventies als coach zijn gericht op een bepaald doel, daar kun je resultaten aan koppelen. Volgens mij kun je beloven wat je doorziet, waar je voor staat en wat je met grote regelmaat met mensen bereikt. In mijn geval zijn dat bijvoorbeeld: overtuigende profielteksten van hoge kwaliteit, waar je een leven lang op kunt teren. Daar is (in dit geval) mijn hele coachingprogramma op gericht, ik heb een gesprek met mijn klant om zijn situatie in te schatten en ik ben er vooraf expliciet over dat het tijd en toewijding vraagt deze teksten onder mijn begeleiding te maken. Maar iemand die niet tot schrijven komt en zich ook niet in tweede of derde instantie door mij tot schrijven laat aanzetten, tja, die heeft straks geen teksten. Dat doet voor mij echter niets af aan dat ik nog steeds uit volle overtuiging deze resultaten kan beloven. Zie jij dat anders?

  • Angela

    Ik probeer juist wel resultaat- en oplossingsgericht te werken en ook op mijn website zet ik de te verwachten resultaten op een rijtje:
    – meer rust en harmonie tussen binnen en buitenwereld
    – meer geluksmomenten in je dagelijks leven
    – leren omgaan met stress en piekeren
    – meer zelfvertrouwen, etc….
    Ik vraag me echter af of deze omschrijving nog te algemeen is maar bij coaching en persoonlijke ontwikkeling is het soms wel lastig om nog concreter te zijn.
    Verder doe ik in het eerste coachingsgesprek wel eens ook een (geluks)test of vraag aan de client hoe groot is jouw probleem tussen 1-10? En op het eind van het coachingstraject stel ik deze vraag uiteraard nog een keer. Dus, best wel meetbaar zo’n ontwikkeling.
    Meer informatie: http://www.gelukscoach-rotterdam.nl

    • Kiki Verbeek

      Dag Angela, dank voor je reactie op het artikel. Hoe concreter hoe beter, zeg ik altijd. En inderdaad, dat is een kunst, dat is dé kunst. Concrete resultaten roepen beelden op, brengen een praktijk tot leven. Dat is veel waard als je je potentiële klant wilt aanspreken. De voorbeelden van resultaten die jij noemt, kunnen inderdaad een slag concreter. Als je het gevoel hebt dat een omschrijving te algemeen is, vraag jezelf dan af: ‘en wat is daarvan het resultaat?’ En stel die vraag nog eens, en nog eens. Zo kom je tot concreetheid, en je voelt vanzelf wat dat doet.

  • Marianne

    Waarom zou je een coach nemen als die niets kan vertellen over de resultaten? Je mag en kan best een verwachting uitspreken, al is het misschien goed daarbij te zeggen dat het geen 100% garantie is.
    Er moet ook een ‘klik’ zijn, en de wil om resultaat te behalen, en je moet sterk genoeg zijn om een proces dat niet wil lukken, om wat voor reden ook, af te breken en het aan een ander over te laten.

    • Kiki Verbeek

      Dag Marianne, dat denk ik ook! Verwachtingen uitspreken of resultaten benoemen is niet hetzelfde als garanties geven, en dat hoeft ook helemaal niet.

Stel mij gerust een vraag

Voel je vrij je vraag of opmerking aan me voor te leggen, wellicht kan ik je helpen. Je krijgt spoedig reactie. Hartelijke groet, Kiki Verbeek

dit veld niet invullen s.v.p.